„Sos najmniejszego kosztu” i inne starodawne przysmaki. Premiera serialu „Historia kuchni polskiej”
– 26 odcinków serialu nagrywaliśmy przez półtora roku. Zjeździliśmy wzdłuż i wszerz całą Polskę, odwiedziliśmy wiele krajów, a śladów polskiej kuchni żydowskiej szukaliśmy aż w Nowym Jorku – opowiada Radiu Naukowemu prof. Jarosław Dumanowski, historyk kulturowej historii jedzenia i kuchni staropolskiej. Właśnie rusza emisja serialu dokumentalnego „Historia kuchni polskiej” z uczonym w roli prowadzącego.
Karolina Głowacka
O godz. 10:00 w niedzielę, 7 kwietnia premiera pierwszego odcinka pt. „Chrzest Polski. Wino, oliwa i post”. O jego powstawaniu prof. Dumanowski opowiadał mi już kilka miesięcy temu, w odcinku nr 170. Czekałam na serial i będę oglądać!
– O historii, źródłach i naukowych dyskusjach musiałem zacząć mówić jasno i zrozumiale, czyli musiałem sam to wszystko lepiej zrozumieć. Rozmawialiśmy z badaczami i ekspertami z wielu krajów – tak się złożyło, że z moimi przyjaciółmi i kolegami – mówi dziś historyk.
Pierwszy odcinek opowiada o zmianie kultury żywieniowej, jaka wydarzyła się po przyjęciu przez Mieszka chrześcijaństwa. Co pierwszy historyczny polski władca jadł na uczcie wyprawionej po jego chrzcie? Menu tej uczty, co prawda się nie zachowało, ale to nie znaczy, że nic nie wiemy o kuchni czasów Mieszka. Otóż, mamy opowieść Galla Anonima z XII w. o uczcie wyprawionej przez Piasta z okazji postrzyżyn jego syna Siemowita, składała się ona z piwa i pieczonego prosiaka. Dzięki znaleziskom archeologicznym, danym etnobotanicznym, przekazom o wyżywieniu sąsiadów np. lubujących się właśnie w młodej wieprzowinie i piwie Germanów oraz przepisom kulinarnym z Danii, których metryka sięga co najmniej XII w., możemy jednak odtworzyć kuchnię, potrawy i smak tej epoki.
Przyjęcie chrześcijaństwo oznaczało początek prawdziwej, być może największej w naszej dziejach rewolucji kulinarnej. Razem z zasadami chrześcijańskiego postu zaczęły do nas docierać śródziemnomorskie produkty żywieniowe. W odcinku można zobaczyć miejsca związane z początkami państwa polskiego: Gniezno, Ostrów Lednicki, Ostrów Tumski i odtwarzane potrawy znane z wczesnośredniowiecznych receptur europejskich. Będzie też o „sosie najmniejszego kosztu”, czyli, no cóż, sosie dla biedoty.
– Ta historia to też moja historia: opowieść o tym, jak sam poznawałem historię kuchni i ludzi, którzy się tym zajmują. Po raz pierwszy spotkałem ich w 2001 r. w Paryżu na seminarium Jeana-Louisa Flandrina, jednego z twórców kulturowej historii jedzenia. Na potrzeby serialu raz jeszcze spotkałem kolegów z seminarium, dziś szacownych uczonych i uznanych badaczy oraz wróciłem do miejsc, w których przed laty spędziłem wiele czasu – opowiada prof. Dumanowski.
Jak mówi, jedną z największych niespodzianek była związana z wizytą w restauracji „A la Table du Bon Roi Stanislas” (Przy stole dobrego króla Stanisława) w Nancy, stolicy rządzonej kiedyś przez Stanisława Leszczyńskiego Lotaryngii. Szef kuchni, absolwent szkoły gastronomicznej im. króla Stanisława, gotował według receptur z staropolskich książek kucharskich wydawanych w serii „Monumenta Poloniae Culinaria„, które opracował prof. Dumanowski.
Niespodzianki przyniosła też wizyta w niezwykłej polskiej restauracji koszernej [!] w Nowym Jorku. – Nie pojechaliśmy tylko do Ukrainy, gdzie w Kijowie przed laty odnaleźliśmy kopię „Kuchmistrzostwa”, zaginionej pierwszej polskiej książki kucharskiej. Ale przyjaciele, których tam poznałem zostali nagrani przez ekipę ukraińską i opowiedzą nam czym jest kuchnia i jedzenie w kraju, który od wieków walczy o swoją tożsamość, wolność i normalne życie – opowiada historyk.
Kolejne odcinki co niedziela, o 10:00. Jest dostępny również w serwisie VOD TVP
„Historia kuchni polskiej”. Serial dokumentalny w TVP Historia.
Scenariusz: Mirosław Bork, Jarosław Dumanowski
Reżyseria: Mirosław Bork, Tomasz Rostworowski
Prowadzący: Jarosław Dumanowski.
Występują: Jarosław Dumanowski, Maciej Nowicki.
Dawne potrawy odtwarzają: Maciej Nowicki, Norbert Sokołowski, Marcin Chmieliński, Radosław Kozłowski.
Udostępnij:
