Tak zwany „mózg w probówce” to niewielki kawałeczek tkanki, który potrafi rosnąć i samoorganizować się. Oficjalniej nazywa się organoidem. – Nie można go porównać do dorosłego uorganizowanego mózgu, ale dla nas naukowców to perfekcyjny model – mówi w Radiu Naukowym prof. Maciej Figiel, kierownik Zakładu Neurobiologii Molekularnej w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN.

Na takich mózgach w probówce wyhodowanych z linii komórkowych od pacjentów obciążonych chorobami neurodegeneracyjnymi przeprowadza się dokładne badania i testuje potencjalne leki.

A dlaczego w ogóle w ogóle mózg się psuje? Problem pochodzi z nieprawidłowego funkcjonowania białek. Np. w chorobie Huntingona problemowe jest białko huntingtyna. – Te białka gromadzą się w komórkach mózgu, tak jakby śmiecą. W zdrowym mózgu takie nieprawidłowe białka kierowane byłyby do swoistego śmietnika i wywózki. Dzieje się tak dzięki mechanizmom komórkowym, które rozpoznają niepotrzebne białka i je usuwają. W tych chorobach te mechanizmy nie funkcjonują albo funkcjonują nieprawidłowo – wyjaśnia naukowiec.

Tabletka na choroby mózgu?

Prof. Figiel jest przekonany, że nauka znajdzie środki farmakologiczne podawane podobnie jak zwykłe tabletki, które znaczący sposób poprawią funkcjonowanie osób z chorobami neurodegeneracyjnymi. Kiedy? – Nie wiem, kiedy będą finalne leki, ale jestem dużym optymistą. Sami prowadzimy badania nad kilkoma substancjami i mamy duże nadzieje z nimi związane – podkreśla.

W podcaście rozmawiamy również szerzej o przyczynach chorób mózgu, o samej hodowli minimózgów, ich rozmiarach i niezwykłych zdolnościach, rozważamy, czy dałoby się wyhodować w wielkiej próbówce mózg w całości (i czy miałby on świadomość), a także czy organoidy ograniczą badania na zwierzętach.